عُسر و حَرَج به معنای سختی و  مشقت در زندگی است. و به همین دلیل  قانونگذار از طریق اثبات‌ این امر به  زن اجازه داده است که به زندگی مشترک پایان دهد.اثبات مصادیق عسر و حرج و  احراز آن در دادگاه از موارد مهمی است تا به واسطه آن بتوان قاضی را برای  صدور حکم طلاق به دلیل عسر و حرج مجاب کرد.

طلاق به‌ دلیل عسر و حرج یکى از روش  های جدایی زن و شوهر است. البته ممکن است این سؤال در ذهن ایجاد شود که  عسر و حرج چیست و تحت چه شرایطی منجر به  طلاق خواهد شد؟ چرا قانونگذار به  واسطه این موضوع به زن اجازه‌ طلاق داده است؟ و آیا این شرایط فقط در خصوص  طلاق کاربرد دارد؟ در مجله دلتا به این سوالات پاسخ داده شده است. پس در ادامه با ما همراه باشید.

عسر و حرج به چه معناست؟

عُسر و حَرَج به معنای سختی و مشقت در زندگی است. و به همین دلیل  قانونگذار از طریق  اثبات‌ این امر به زن اجازه داده است که به زندگی مشترک پایان دهد.

مصادیق عسر و حرج

برخی از موارد عسر و حرج به طور تمثیلی در قانون ذکر شده است که با اثبات آن ها در دادگاه، زن می‌تواند درخواست طلاق کند.

• اعتیاد شوهر به مواد مخدر و یا مشروبات الکلی به طوری که زندگی  خانوادگی را با مشکل مواجه کند و خودداری یا عدم امکان وی به ترک، در مدتی  که پزشک تعیین کرده است. و یا اینکه پس از ترک اعتیاد مجددا شروع به مصرف  کند.
• محکومیت قطعی مرد به حبس ۵ سال یا بیشتر.
• ضرب و شتم و یا هر گونه سوء رفتار مستمر که غیر‌ قابل تحمل باشد.
• ترک زندگی خانوادگی توسط شوهر حداقل به مدت ۶ ماه متوالی یا ۹ ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه.
• ابتلای مرد به بیماری‌ های صعب‌ العلاج روانی یا سرایت کننده یا هر عارضه صعب‌ العلاج دیگری که زندگی مشترک را غیر ممکن کند.

البته باید در نظر داشت، موارد مندرج در  این ماده مانع از آن نیست که در سایر مواردی که مشکلات زن در دادگاه احراز و  شناسایی می‎شود و دادگاه حکم طلاق صادر می‎کند. ‌و در هر شرایطی علاوه بر  موارد فوق در صورت تشخیص دادگاه مبنی بر وجود سختی و مشقت بسیار که زندگی  زناشویی را غیر ممکن کند، حکم طلاق صادر خواهد شد. به طور مثال می‌توان به  مواردی از جمله عدم رسیدگی و توجه شوهر به مسائل و امورات خانواده، ازدواج  مجدد، عدم ایفای وظایف زناشویی از سوی مرد اشاره کرد که از جمله مواردی است  که در صورت اثبات آن در دادگاه، موجب صدور حکم طلاق ناشی از عسر و حرج  خواهد شد.

نحوه اثبات در دادگاه خانواده

اثبات مصادیق و احراز این امر در دادگاه  از موارد مهمی است تا به واسطه آن بتوان قاضی را برای صدور حکم طلاق به  دلیل سختی و مشقت در زندگی مجاب کرد. به طور مثال در شرایطی که زن به دلیل  ترک انفاق که موجبت تنگدستی و قرار گرفتن زن در وضعیت سختی و مشقت می‎شود،  با استناد به دلایل متعدد از جمله حکم قطعی کیفری مبنی بر ترک انفاق توسط  شوهر (به موجب ماده‌ ۵۳ قانون حمایت از خانواده) امکان‌ پذیر است. یا در  خصوص اثبات عسر و حرج به دلیل سوء رفتار مرد، سوابق شکایت از وی توسط زن یا  آرای صادره از مراجع قضایی در خصوص سوء رفتار، احراز و شناسایی این امر  توسط دادگاه آسان تر خواهد بود. باید توجه داشت که در طلاق به دلیل عسر و  حرج لازم نیست که پول یا مبلغی از طرف زن به مرد پرداخت شود (در طلاق خلع،  به‌ علت کراهت زن از شوهر، مبلغی از طرف زن به مرد پرداخت می‎شود) و طلاق  به دلیل عسر و حرج از جانب مرد نیز قابل رجوع نیست.

همچنین بخوانید:

تقسیط مهریه و نحوه پرداخت آن 

با درخواست طلاق مرد در دوران عقد، تکلیف مهریه چیست؟ 

طلاق به دلیل عدم تفاهم اخلاقی 

در چه مواردی می توان از کار کردن زن جلوگیری کرد؟ 

دانستنی های حقوقی ؛ مختصر و مفید+(ویدئو)